MẬT MÃ LÃNH ĐẠO: VŨ KHÍ ĐỂ TRỞ THÀNH THỦ LĨNH TOÀN NĂNG

Lãnh đạo xuất sắc không phải chỉ là tài năng thiên bẩm mà còn là sự rèn luyện và học hỏi không ngừng. Trong đó, mật mã lãnh đạo chính là bộ công cụ giúp chủ doanh nghiệp nắm bắt được các quy tắc, kỹ năng để trở thành nhà lãnh đạo thực thụ. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Trường Doanh Nhân HBR tìm hiểu mật mã lãnh đạo là gì và làm thế nào để làm chủ mật mã lãnh đạo trong kỷ nguyên số 5.0.

1. Mật mã lãnh đạo là gì?

Mật mã lãnh đạo là tập hợp các nguyên tắc, kỹ năng và chiến lược cần thiết để một nhà lãnh đạo điều hành tổ chức hiệu quả và phát triển năng lực cá nhân bền vững.

Khái niệm này được xây dựng từ những nghiên cứu sâu rộng và kinh nghiệm thực tiễn, được trình bày rõ ràng trong cuốn sách nổi tiếng "Mật mã tài lãnh đạo" (The Leadership Code) của tác giả Dave Ulrich và hai cộng sự, Norm Smallwood và Kate Sweetman.

Trong cuốn sách này, các tác giả đã tổng hợp một khối lượng lớn các mô hình, công cụ và quá trình nghiên cứu chuyên sâu về năng lực lãnh đạo, nhằm xác định những quy tắc quan trọng mà một nhà lãnh đạo xuất sắc cần thực hiện. Cuốn sách ra đời với hai mục tiêu chính, đó là: giúp các nhà lãnh đạo hiện tại nâng cao năng lực, đồng thời hỗ trợ những người chịu trách nhiệm phát triển lãnh đạo trong tổ chức làm việc hiệu quả hơn.

Mr. Tony Dzung - Chủ tịch hội đồng quản trị HBR Holdings chia sẻ: “Lãnh đạo không phải là quyền lực bạn nắm giữ, mà là giá trị bạn tạo ra và di sản bạn để lại trong lòng người khác. Mật mã lãnh đạo nằm ở khả năng nhân rộng tư duy lãnh đạo, truyền cảm hứng để thế hệ kế cận vượt qua chính họ, và tạo dựng một tổ chức bền vững dựa trên sự trao quyền và phát triển con người.”

Hiểu được khái niệm “mật mã lãnh đạo” giúp chủ doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện về tất cả các yếu tố cần thiết để trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả. Đồng thời tránh xa những ảo tưởng tạm thời về tài lãnh đạo thực thụ - những thứ chỉ mang lại kết quả nhất thời như món ăn nhanh, không đủ sức duy trì thành công bền vững.

Trong cuốn sách The Leadership Code, các tác giả đã hé lộ mật mã để tạo nên một nhà lãnh đạo hiệu quả thời kỳ 4.0, đó là: Thời gian, Trọng tâm và Bản thân. Theo đó, có 5 quy tắc vàng để làm chủ mật mã lãnh đạo, bao gồm:

• Định hình tương lai: Nhà lãnh đạo cần có tầm nhìn dài hạn, hiểu rõ xu hướng và định hướng chiến lược cho tổ chức.
• Xây dựng năng lực thực thi: Biến ý tưởng thành hành động, xây dựng đội ngũ hiệu quả và đảm bảo mọi kế hoạch được thực thi.
• Gắn kết đội ngũ nhân tài hiện tại: Xây dựng môi trường làm việc tích cực, giữ chân và phát triển nhân tài thông qua giao tiếp và đào tạo.
• Phát triển thế hệ kế nhiệm: Đào tạo và phát triển đội ngũ kế cận để đảm bảo sự bền vững của tổ chức.
• Đầu tư vào bản thân: Không ngừng học hỏi, chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần để trở thành hình mẫu cho đội ngũ.

>>> Xem thêm: BẬT MÍ 9 BÍ QUYẾT GIÚP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO

2. Tại sao chủ doanh nghiệp cần nắm vững mật mã lãnh đạo?

Trong vai trò người dẫn đầu, chủ doanh nghiệp không chỉ chịu trách nhiệm về hiệu quả kinh doanh mà còn là người định hình văn hóa và hướng đi của tổ chức. Việc nắm vững mật mã lãnh đạo giúp họ đương đầu với các thách thức phức tạp, xây dựng nền tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp:

• Xây dựng tầm nhìn chiến lược rõ ràng: Mật mã lãnh đạo giúp chủ doanh nghiệp biết cách định hướng mục tiêu dài hạn, dự đoán xu hướng thị trường và phát triển các chiến lược phù hợp để dẫn dắt tổ chức tiến về phía trước một cách vững vàng.
• Hiện thực hóa ý tưởng một cách hiệu quả: Nhờ áp dụng mật mã lãnh đạo, nhà lãnh đạo biết cách biến những ý tưởng lớn thành kế hoạch cụ thể và giám sát quá trình thực hiện để đảm bảo mọi nguồn lực được sử dụng tối ưu, mang lại kết quả thiết thực.
• Thu hút và giữ chân nhân tài: Một môi trường làm việc tích cực và cơ hội phát triển rõ ràng luôn thu hút nhân tài. Mật mã lãnh đạo giúp nhà lãnh đạo xây dựng một tổ chức nơi nhân viên cảm thấy được trân trọng và sẵn sàng cống hiến lâu dài.
• Phát triển đội ngũ kế thừa mạnh mẽ: Bồi dưỡng nhân tài kế nhiệm là điều kiện tiên quyết để tổ chức duy trì sự ổn định và phát triển bền vững. Áp dụng mật mã mã lãnh đạo giúp nhà quản trị biết cách nhận diện, phát triển và chuẩn bị những cá nhân tiềm năng cho các vị trí quan trọng trong tương lai.
• Ra quyết định chính xác và nhanh chóng: Với mật mã lãnh đạo, nhà lãnh đạo có tư duy logic, khả năng phân tích sâu sắc và sự tự tin để đưa ra quyết định phù hợp trong những tình huống đầy thách thức.
• Phát triển năng lực cá nhân: Mật mã lãnh đạo không chỉ giúp nhà lãnh đạo hoàn thiện kỹ năng quản lý mà còn thúc đẩy họ học hỏi, rèn luyện để trở thành hình mẫu lý tưởng, truyền cảm hứng và tạo niềm tin cho đội ngũ.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh: Văn hóa doanh nghiệp tích cực chính là nền tảng thành công. Nhà lãnh đạo biết cách áp dụng mật mã lãnh đạo sẽ tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, sáng tạo và đầy động lực cho nhân viên.
• Đảm bảo sự phát triển bền vững cho tổ chức: Mật mã lãnh đạo giúp tổ chức không chỉ vận hành hiệu quả trong hiện tại mà còn chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với những thay đổi, cơ hội và thách thức trong tương lai.

3. 5 nguyên tắc làm chủ mật mã lãnh đạo

Để trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, việc hiểu và áp dụng đúng các quy tắc cốt lõi là điều kiện tiên quyết. Trong cuốn sách Leadership code, mật mã lãnh đạo được xây dựng dựa trên 5 nguyên tắc vàng, giúp nhà quản trị dẫn dắt tổ chức hiệu quả, phát triển đội ngũ và đạt được thành công bền vững.

5 nguyên tắc này cũng đã được Mr. Tony Dzung giới thiệu chi tiết trong khóa học “Xây dựng chiến lược và lập kế hoạch kinh doanh”. 

3.1. Nguyên tắc 1: Định hình tương lai

Một nhà lãnh đạo xuất sắc luôn là người có khả năng nhìn xa trông rộng, hiểu rõ những gì đang diễn ra trong hiện tại để định hướng cho tương lai. Điều này không chỉ đòi hỏi tầm nhìn chiến lược mà còn cần sự kết nối, sáng tạo và khả năng truyền cảm hứng cho toàn bộ tổ chức.

• Phát triển tầm nhìn và chính kiến về tương lai: Để trở thành một chiến lược gia, nhà lãnh đạo cần liên tục cập nhật các xu hướng, phân tích thị trường và dự đoán những thay đổi có thể xảy ra. Họ cần xây dựng chính kiến riêng dựa trên dữ liệu, nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế, thay vì chỉ dựa vào cảm tính.
• Đưa tri thức từ bên ngoài vào nội bộ tổ chức: Không phải mọi giải pháp hay ý tưởng đều bắt nguồn từ bên trong. Nhà lãnh đạo cần mở cửa cho các chuyên gia, đối tác hoặc những ý kiến khách quan từ bên ngoài để mang lại góc nhìn mới mẻ, bổ sung cho đội ngũ nội bộ.
• Xây dựng sự gắn kết trong tổ chức: Một chiến lược dù tốt đến đâu cũng không thể thực hiện nếu thiếu sự đồng lòng của đội ngũ. Nhà lãnh đạo cần truyền tải tầm nhìn một cách rõ ràng, biến nó thành động lực chung để toàn bộ tổ chức cùng hướng tới.
• Tạo động lực thực hiện chiến lược: Để mọi người tin tưởng vào mục tiêu lớn, nhà lãnh đạo cần tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự sáng tạo, học hỏi và cống hiến. Động lực chính là yếu tố quyết định sự chuyển hóa từ ý tưởng thành hành động.

3.2. Nguyên tắc 2: Xây dựng năng lực thực thi

Những ý tưởng, dù xuất sắc đến đâu, cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu không được hiện thực hóa. Nhà lãnh đạo cần trở thành người dẫn đầu trong việc biến các chiến lược thành hành động cụ thể, đảm bảo rằng tổ chức không chỉ biết làm mà còn làm đúng cách

Theo chuyên gia Tony Dzung, để làm được điều này, nhà lãnh đạo cần đầu tư xây dựng năng lực thực thi cho tổ chức. Trong đó, lãnh đạo phải đặc biệt chú ý đến việc đóng gói tri thức và quy trình liên quan đến 6 năng lực cốt lõi sau: 

• Năng lực về nghiên cứu và phát triển sản phẩm
• Năng lực về marketing
• Năng lực sale và bán hàng
• Năng lực tài chính, kế toán
• Năng lực nhân sự
• Năng lực về công nghệ

Ngoài ra, nhà lãnh đạo cũng cần chú ý một số yếu số sau:

• Biến ý tưởng thành hành động: Nhà lãnh đạo phải biết cách chia nhỏ chiến lược thành các mục tiêu rõ ràng, xây dựng kế hoạch chi tiết với các bước cụ thể để triển khai.
• Tuân theo kế hoạch hành động: Đảm bảo tổ chức thực hiện đúng lộ trình đã đề ra. Sự kỷ luật và cam kết là chìa khóa để đạt được kết quả mong muốn.
• Xây dựng trách nhiệm giải trình: Mỗi cá nhân cần hiểu rõ vai trò của mình trong tổng thể tổ chức. Nhà lãnh đạo phải tạo ra một hệ thống trách nhiệm rõ ràng, giúp mọi người biết mình đang đóng góp gì và cần làm tốt hơn ở đâu.
• Tổ chức đội ngũ làm việc hiệu quả: Đội ngũ là yếu tố quyết định thành công của bất kỳ kế hoạch nào. Nhà lãnh đạo cần sắp xếp đúng người vào đúng vị trí, khuyến khích sự hợp tác và giải quyết vấn đề nhanh chóng.
• Nâng cao năng lực chuyên môn: Đảm bảo các thành viên trong tổ chức được trang bị đầy đủ kỹ năng và kiến thức để hoàn thành công việc. Nhà lãnh đạo cần đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân sự để duy trì tính cạnh tranh.

3.3. Nguyên tắc 3: Gắn kết đội ngũ nhân tài hiện tại

Mr. Tony Dzung khẳng định: “Nhân tài là nền tảng của mọi tổ chức. Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ có khả năng thu hút nhân tài mà còn giữ chân và phát triển họ để tối ưu hóa hiệu quả làm việc của cả đội ngũ.”

Để làm được điều này, nhà lãnh đạo cần:

• Giao tiếp hiệu quả: Giao tiếp là cầu nối giữa lãnh đạo và nhân viên. Một nhà lãnh đạo cần biết cách lắng nghe, truyền đạt và trao đổi thông tin một cách rõ ràng và hiệu quả. Giao tiếp không chỉ là chia sẻ thông tin, mà còn là cách để xây dựng lòng tin và sự gắn kết trong đội ngũ.
• Định hướng và kết nối cá nhân với tổ chức: Một nhân viên chỉ thực sự phát huy hết tiềm năng khi họ hiểu rõ ý nghĩa của công việc và vai trò của mình đối với mục tiêu chung của tổ chức. Do đó, nhà lãnh đạo cần làm rõ mối liên kết này, giúp nhân viên cảm nhận được giá trị mà họ mang lại. Đồng thời hỗ trợ nhân viên đạt được mục tiêu cá nhân của họ. 
• Phát triển năng lực cá nhân: Nhà lãnh đạo cần hỗ trợ nhân viên phát triển kỹ năng và năng lực chuyên môn thông qua đào tạo, mentoring và coaching. Sự đầu tư này không chỉ giúp nhân viên nâng cao năng lực mà còn xây dựng lòng trung thành đối với tổ chức.
• Tạo môi trường làm việc tích cực: Một môi trường làm việc tích cực là nơi nhân viên cảm thấy thoải mái, được hỗ trợ và có cơ hội sáng tạo. Kỷ luật và niềm vui cần được cân bằng để duy trì hiệu suất và động lực làm việc.
• Cung cấp đầy đủ nguồn lực: Một nhân viên giỏi cần có đủ công cụ, thông tin và tài nguyên để thực hiện nhiệm vụ. Nhà lãnh đạo cần đảm bảo rằng đội ngũ được trang bị đầy đủ để đạt được mục tiêu.
• Thúc đẩy sự vui vẻ trong công việc: Khuyến khích các hoạt động xây dựng tinh thần đội nhóm, tạo ra những khoảng thời gian để nhân viên tận hưởng công việc và gắn kết với nhau. Điều này giúp giảm căng thẳng và nâng cao hiệu suất.

3.4. Nguyên tắc 4: Phát triển thế hệ kế nhiệm

Không một nhà lãnh đạo nào có thể đảm bảo sự tồn tại lâu dài cho tổ chức nếu không chuẩn bị một đội ngũ kế nhiệm sẵn sàng. Quy tắc này không chỉ giúp tổ chức duy trì tính liên tục mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc để phát triển trong tương lai. 

“Nếu phát triển đội nhóm, bạn sẽ phát triển được doanh nghiệp. Nhưng nếu phát triển những nhà lãnh đạo tiềm năng, bạn có thể nhân bản được cả một hệ thống” - Mr. Tony Dzung khẳng định.

Theo đó, để phát triển đội ngũ kế nhiệm, nhà lãnh đạo cần:

• Quy hoạch nguồn nhân lực: Đánh giá và phân bổ nguồn nhân lực phù hợp là bước đầu tiên để chuẩn bị cho tương lai. Nhà lãnh đạo cần xác định những vai trò quan trọng trong tổ chức và đảm bảo rằng mỗi vị trí đều có một hoặc nhiều người sẵn sàng thay thế khi cần.
• Định hình thương hiệu tổ chức và nhân viên: Một tổ chức có thương hiệu mạnh mẽ không chỉ thu hút nhân tài từ bên ngoài mà còn khiến nhân viên hiện tại cảm thấy tự hào. Thương hiệu tổ chức được xây dựng từ giá trị cốt lõi, văn hóa doanh nghiệp và uy tín trên thị trường.
• Giúp đỡ nhân viên và quản trị sự nghiệp: Nhà lãnh đạo cần giúp nhân viên định hướng lộ trình phát triển sự nghiệp, cung cấp các cơ hội học hỏi và thăng tiến. Điều này không chỉ giúp tổ chức có đội ngũ sẵn sàng mà còn tăng sự gắn bó của nhân viên với tổ chức.
• Phát triển nhân tài kế nhiệm: Tìm kiếm những cá nhân tiềm năng trong tổ chức và đầu tư vào việc bồi dưỡng họ. Các chương trình mentoring, coaching và đào tạo chuyên sâu là công cụ hiệu quả để chuẩn bị cho vai trò lãnh đạo tương lai.
• Khuyến khích xây dựng mạng lưới: Một nhà lãnh đạo cần tạo điều kiện để nhân viên mở rộng mối quan hệ cả trong và ngoài tổ chức. Việc này không chỉ giúp nhân viên phát triển mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho tổ chức.

3.5. Nguyên tắc 5: Đầu tư vào bản thân

Mr. Tony Dzung quan niệm: “Mọi sự thành hay bại đều cho chính bản thân nhà lãnh đạo. Khi lãnh đạo có niềm tin, tư duy, thói quen tích cực, đội nhóm cũng sẽ có tư duy, thói quen tích cực. Do vậy, để dẫn dắt tổ chức thành công, trước tiên nhà lãnh đạo cần đầu tư phát triển bản thân.”

Một nhà lãnh đạo không thể truyền cảm hứng hay dẫn dắt đội ngũ nếu chính họ không biết cách tự rèn luyện và phát triển bản thân. Quy tắc thứ 5 nhấn mạnh rằng, sự phát triển cá nhân của nhà lãnh đạo là nền tảng cho sự phát triển của tổ chức.

• Rèn luyện tư duy sáng suốt: Nhà lãnh đạo cần duy trì khả năng phân tích, đánh giá và đưa ra quyết định chính xác ngay cả trong những tình huống khó khăn. Điều này đòi hỏi sự tỉnh táo và khả năng nhìn nhận vấn đề toàn diện.
• Thấu hiểu bản thân: Hiểu rõ điểm mạnh và điểm yếu của mình là bước quan trọng để phát triển. Nhà lãnh đạo cần liên tục đặt câu hỏi về bản thân, tìm kiếm phản hồi từ người khác và sẵn sàng thay đổi để hoàn thiện.
• Rèn luyện khả năng chịu áp lực: Lãnh đạo luôn đi kèm với những thách thức lớn. Một nhà lãnh đạo giỏi cần xây dựng sức mạnh tinh thần để đối mặt với áp lực mà không bị mất phương hướng.
• Không ngừng học hỏi: Sự phát triển không bao giờ dừng lại. Nhà lãnh đạo cần cập nhật kiến thức mới, học từ cả thành công và thất bại, đồng thời luôn tìm kiếm cách cải thiện.
• Quan tâm sức khỏe: Sức khỏe thể chất và tinh thần là điều kiện tiên quyết để duy trì năng lượng và hiệu suất làm việc. Một nhà lãnh đạo cần có lối sống lành mạnh, dành thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng.
• Duy trì sự chính trực và tự chủ: Chính trực là giá trị cốt lõi để xây dựng niềm tin trong tổ chức. Sự nhất quán trong lời nói và hành động sẽ tạo nên uy tín cho nhà lãnh đạo.
• Nuôi dưỡng đam mê cá nhân: Đam mê chính là ngọn lửa thúc đẩy nhà lãnh đạo tiến về phía trước. Họ cần biết cách cân bằng giữa công việc và sở thích cá nhân để duy trì sự hứng khởi và cảm hứng sáng tạo.

Mật mã lãnh đạo không chỉ là chìa khóa giúp bạn trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả mà còn là kim chỉ nam để phát triển đội ngũ và tổ chức bền vững. Áp dụng 5 quy tắc này, bạn sẽ có thể tạo ra giá trị vượt trội cho doanh nghiệp và xây dựng một đội ngũ gắn kết, năng động. Trường Doanh Nhân HBR tin rằng, với những chia sẻ trong bài viết, bạn sẽ không chỉ phát triển bản thân mà còn đưa doanh nghiệp vươn lên một tầm cao mới.